
طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری
ماست خانگی، به خصوص از نوع سفت و غلیظش، یه انتخاب عالی برای سلامتی و لذت بردن از یه محصول تازه و بدون مواد نگهدارنده است. درست کردنش خیلی هم سخت نیست، فقط این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری یه سری فوت و فن داره که اینجا بهتون میگیم.
مواد لازم در طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری
شیر تازه (پرچرب یا کمچرب): ۱ لیتر (حدود ۴ پیمانه)
نکته: شیر پرچرب ماست سفتتری میده. میتونید از شیر گاو، گوسفند یا حتی بوفالو استفاده کنید. هرچی شیر تازهتر باشه، بهتره.
مایه ماست (ماست به عنوان استارتر): ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
نکته: مایه ماست باید از یه ماست خوب، سفت و تازه باشه که ترش نباشه و آب ننداخته باشه. بهتره از ماستهای بازاری که سفت هستن یا از ماست خانگی قبلی خودتون استفاده کنید.
طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری مرحله به مرحله
در ادامه مراحل طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری را آموزش می دهیم.
۱. جوشاندن شیر
شیر رو توی یه قابلمه تمیز و نسبتاً بزرگ بریزید و روی حرارت متوسط بذارید.
هم بزنید تا ته نگیره. وقتی شیر شروع به حباب زدن کرد و کف روی اون جمع شد، یعنی به نقطه جوش رسیده.
بعد از اینکه شیر به جوش اومد، حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه بذارید با حرارت کم بجوشه. این کار باعث میشه آب اضافی شیر تبخیر بشه و ماست شما سفتتر بشه. هر از گاهی هم بزنید تا سرریز نشه.
۲. خنک کردن شیر (تنظیم دما)
قابلمه شیر رو از روی حرارت بردارید و بذارید تا خنک بشه.
مهمترین نکته برای سفت شدن ماست، دمای شیر در زمان اضافه کردن مایه ماسته. شیر باید به اندازهای خنک بشه که وقتی انگشت کوچیک تمیزتون رو برای ۱۰ ثانیه داخلش نگه میدارید، گرماش رو حس کنید ولی نسوزید (تقریباً دمایی حدود ۴۰ تا ۴۵ درجه سانتیگراد).
اگه دماسنج آشپزی دارید، این دما ایدهآلترین دما برای فعالیت باکتریهای ماست است.
۳. آمادهسازی مایه ماست
وقتی شیر در حال خنک شدنه، مایه ماست رو از یخچال بیرون بیارید و بذارید به دمای محیط برسه.
مایه ماست رو توی یه کاسه بریزید و چند قاشق از شیر ولرم (که از قابلمه برداشتید) بهش اضافه کنید و خوب هم بزنید تا کاملاً رقیق و یکدست بشه و هیچ گلولهای نداشته باشه. این کار باعث میشه مایه ماست بهتر با کل شیر مخلوط بشه.
۴. اضافه کردن مایه ماست
حالا مایه ماست رقیق شده رو به آرامی به قابلمه شیر ولرم اضافه کنید.
فقط در حد ۵ تا ۱۰ ثانیه شیر رو به آرامی و در یک جهت هم بزنید. زیاد هم زدن باعث میشه ماست آب بندازه. هم زدن باید در حدی باشه که مایه ماست به طور یکنواخت در شیر پخش بشه.
۵. بستهبندی و استراحت (فوت کوزهگری)
شیر رو توی ظرفهای سفالی، شیشهای یا پلاستیکی که میخواید ماست در اونها فرم بگیره، بریزید. میتونید توی همون قابلمه هم بذارید بمونه.
ظرف ماست رو خوب بپیچید. میتونید از پارچه ضخیم، حوله یا پتو استفاده کنید. هدف اینه که دمای ماست برای حداقل ۶ تا ۸ ساعت (یا تا زمانی که ماست سفت بشه) ثابت بمونه و از سرد شدن ناگهانی اون جلوگیری بشه.
ظرف رو در یک جای گرم و ساکن (مثل داخل کابینت، فر خاموش یا کنار بخاری) قرار بدید. به هیچ عنوان تکونش ندید!
۶. خنک کردن و نگهداری
بعد از ۶ تا ۸ ساعت (یا وقتی که ماست سفت شد و با تکان دادن ظرف، خودش رو گرفت)، پیچیدن رو باز کنید.
ظرف ماست رو بدون تکان دادن، حداقل ۴ تا ۵ ساعت (بهتره یک شب) در یخچال بذارید. این مرحله به سفت شدن بیشتر و تثبیت بافت ماست کمک میکنه.
بعد از خنک شدن کامل، ماست شما آماده مصرفه! می توانید با تزئین روی آن با نعنای خشک این ماست خوشمزه را میل نمایید.
نکات و قلق های مهم در طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری
درست کردن ماست خانگی سفت و غلیظ، درست مثل ماستهای بازاری، قلقها و نکاتی داره که اگه رعایتشون کنید، حتماً موفق میشید. این نکات کلیدی در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری، راز یک ماستبندی موفق خانگی هستن:
۱. کیفیت و نوع شیر (مهمترین قلق!)
شیر تازه و پرچرب: استفاده از شیر تازه و پرچرب (مثل شیر گاومیش، یا شیر محلی پرچرب) مهمترین عامل در سفت شدن ماست شماست. هرچی چربی شیر بیشتر باشه، ماست شما خامهایتر و سفتتر میشه.
پروتئین شیر: پروتئین شیر هم در سفت شدن ماست نقش داره. برخی افراد برای افزایش پروتئین، کمی شیر خشک (حدود 1-2 قاشق غذاخوری برای هر لیتر شیر) به شیر در حال جوش اضافه میکنن. این کار به غلظت و سفتی ماست کمک زیادی میکنه.
جوشاندن طولانیتر: شیر رو بعد از به جوش آمدن، حتماً ۵ تا ۱۰ دقیقه با حرارت ملایم بجوشونید. این کار باعث تبخیر آب اضافی شیر میشه و غلظت اون رو بالا میبره، که نتیجهاش ماست سفتتره. مدام هم بزنید تا ته نگیره.
۲. تنظیم دقیق دمای شیر (قلق طلایی!)
گرمای “سوختن انگشت”: دمای شیر موقع اضافه کردن مایه ماست، حیاتیترین نکته است. شیر باید به اندازهای خنک بشه که وقتی انگشت کوچیک تمیزتون رو برای ۱۰ ثانیه داخلش نگه میدارید، گرماش رو حس کنید ولی نسوزید. اگه دماسنج آشپزی دارید، این دما حدود ۴۰ تا ۴۵ درجه سانتیگراد است. دمای خیلی سرد باعث نمیشه ماست ببنده و دمای خیلی داغ باکتریهای مایه ماست رو از بین میبره.
اندازهگیری دقیق با دماسنج: اگه میخواید در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری ماستتون همیشه یه کیفیت ثابت داشته باشه، حتماً یه دماسنج آشپزی تهیه کنید. این، حرفهایترین قلق ماستبندیه.
۳. کیفیت و آمادهسازی مایه ماست
مایه ماست تازه و سفت: از یه ماست تازه، سفت و غیرترش به عنوان مایه استفاده کنید. ماستهای خیلی ترش یا آبکی مایه خوبی نیستن. ماستهای کارخانهای سفت (مثل سون) یا ماست خانگی خوب قبلیتون عالیه.
همدما کردن مایه: مایه ماست رو حداقل نیم ساعت قبل از استفاده از یخچال بیرون بیارید تا به دمای محیط برسه.
رقیق کردن مایه: مایه ماست رو توی یه کاسه جداگانه با چند قاشق از همون شیر ولرم خوب هم بزنید تا کاملاً یکدست و بدون گلوله بشه. این کار باعث میشه مایه بهتر در کل شیر پخش بشه.
۴. هم زدن و انتقال به ظرف
هم زدن ملایم: بعد از اضافه کردن مایه رقیق شده به شیر ولرم، فقط در حد چند ثانیه (۵ تا ۱۰ ثانیه) و به آرامی و در یک جهت هم بزنید. زیاد هم زدن باعث میشه ماست آب بندازه و شل بشه.
ظروف مناسب: شیر رو توی ظروف سفالی، شیشهای یا پلاستیکی مناسب بریزید. ظرفهای سفالی و شیشهای معمولاً گرما رو بهتر حفظ میکنن.
۵. گرم نگه داشتن و عدم تکان
پوشاندن کامل: ظرفهای ماست رو بعد از ریختن شیر، به خوبی با پارچه ضخیم، حوله یا پتو بپیچید. هدف اینه که دما برای مدت طولانی ثابت بمونه و ماست در یک محیط گرم و پایدار قرار بگیره.
مکان مناسب: ظرف رو در یک جای گرم و بدون لرزش و حرکت (مثل داخل کابینت، فر خاموش، یا گوشهای از آشپزخانه که گرم باشه) قرار بدید.
صبر و عدم تکان: برای حداقل ۶ تا ۸ ساعت (یا تا زمانی که ماست سفت بشه) به هیچ عنوان ظرف رو تکون ندید و یا درب اون رو باز نکنید. تکان دادن باعث میشه بافت ماست شکسته بشه و آب بندازه.
۶. مرحله نهایی: استراحت در یخچال
خنک کردن تدریجی در یخچال: بعد از اینکه ماست سفت شد و خودش رو گرفت، پیچیدن رو از دور ظرف باز کنید. ظرف ماست رو بدون تکان دادن، حداقل ۴ تا ۵ ساعت و ترجیحاً یک شب کامل در یخچال قرار بدید. این مرحله به سفت شدن بیشتر، تثبیت بافت و رسیدن ماست کمک میکنه.
با رعایت این قلقها و نکات کلیدی، به راحتی میتونید ماستی سفت، غلیظ و خوشطعم، درست مثل ماستهای بازاری، در خانه تهیه کنید.
آیا این نکات درباره طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری برای شما مفید بود یا سوالی در مورد هر بخش دارید؟
سئوالات متداول در طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری
در ادامه، به برخی از سوالات متداول (FAQ) که ممکن است هنگام طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری (سفت و غلیظ) برای کاربران پیش بیاید، پاسخ دادهایم:
۱. چرا ماست خانگی من سفت نمیشود و آب میاندازد؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
دمای نامناسب شیر: این شایعترین دلیل است. شیر نباید خیلی داغ (که باکتریها را از بین ببرد) و نه خیلی سرد (که باکتریها فعال نشوند) باشد. دمای ایدهآل 40 تا 45 درجه سانتیگراد است (گرمایی که انگشت کوچک را نسوزاند).
کیفیت شیر: شیر کمچرب یا شیری که به اندازه کافی جوشانده نشده، باعث میشود ماست شل شود. شیر پرچرب و جوشاندن 5 تا 10 دقیقه بعد از به جوش آمدن، به تبخیر آب و غلیظ شدن شیر کمک میکند.
مایه ماست نامناسب: استفاده از مایه ماست ترش، آبکی یا قدیمی باعث میشود ماست به خوبی نبندد.
تکان دادن ظرف: در حین فرآیند بستن ماست (6 تا 8 ساعت اول)، هرگونه تکان باعث شکستن بافت ماست و آب انداختن آن میشود.
مدت زمان کافی: ماست به زمان کافی برای بستن و همچنین استراحت در یخچال (حداقل 4-5 ساعت یا یک شب) نیاز دارد.
۲. چه نوع شیری برای ماست خانگی سفت مناسبتر است؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
شیر پرچرب و تازه (به خصوص شیر گاو محلی یا گاومیش) بهترین گزینه است. چربی بیشتر به سفتی و خامهای شدن ماست کمک میکند. جوشاندن طولانیتر شیر پاستوریزه هم به غلظت آن میافزاید.
۳. بهترین مایه ماست (استارتر) برای این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری چیست؟
بهترین مایه، ماست تازه، سفت و غیر ترش است که قبلاً خودش آب نینداخته باشد. میتوانید از ماستهای بازاری باکیفیت و سفت (مانند ماست سون) یا از ماست خانگی خوب قبلی خودتان استفاده کنید. هرچه مایه ماست باکیفیتتر باشد، ماست شما هم بهتر میشود.
۴. چقدر شیر خشک باید به شیر اضافه کنم تا ماست سفتتر شود؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
برای هر لیتر شیر، میتوانید 1 تا 2 قاشق غذاخوری شیر خشک به شیر در حال جوش اضافه کنید و خوب هم بزنید تا حل شود. این کار به افزایش پروتئین شیر و در نتیجه سفتی ماست کمک میکند.
۵. آیا لازم است شیر را بعد از جوشاندن غلیظ کنم؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
بله، جوشاندن شیر به مدت 5 تا 10 دقیقه بعد از به جوش آمدن (با حرارت ملایم و هم زدن) به تبخیر آب اضافی و غلیظتر شدن شیر کمک میکند. این یکی از قلقهای اصلی برای داشتن ماست سفت و بدون آب است.
۶. چرا ماست من ترش میشود؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
دمای بالای شیر: اگر شیر موقع اضافه کردن مایه ماست خیلی داغ باشد، باعث فعالیت بیش از حد باکتریها و ترش شدن سریع ماست میشود.
مدت زمان طولانی برای بستن: اگر ماست برای مدت زمان زیادی در دمای گرم بماند (بیشتر از 8-10 ساعت)، بیش از حد تخمیر شده و ترش میشود.
کیفیت مایه ماست: استفاده از مایه ماست که خودش ترش بوده، ماست شما را هم ترش میکند.
نگهداری نامناسب: ماست باید پس از سفت شدن، سریعاً به یخچال منتقل شود.
۷. ماست را چقدر باید در یخچال نگه داشت تا سفت شود؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
پس از اینکه ماست در دمای محیط سفت شد (معمولاً 6 تا 8 ساعت)، باید آن را حداقل 4 تا 5 ساعت و ترجیحاً یک شب کامل (10 تا 12 ساعت) در یخچال قرار دهید. این مرحله برای سفت شدن نهایی و تثبیت بافت ماست بسیار مهم است.
۸. آیا میتوانم از ظروف پلاستیکی برای تهیه ماست استفاده کنم؟ [در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری]
بله، میتوانید از ظروف پلاستیکی هم استفاده کنید، اما ظروف سفالی یا شیشهای گرما را بهتر حفظ میکنند و به همین دلیل برای ماستبندی معمولاً نتایج بهتری میدهند. مطمئن شوید که ظرف کاملاً تمیز و خشک باشد.
امیدوارم این سوالات و پاسخها به شما در این طرز تهیه ماست خانگی مثل ماست بازاری عالی کمک کند. اگر سوال دیگری دارید، بپرسید!