سوغات و صنایع دستی شیراز

شیراز به‌عنوان یکی از زادگاه‌های برجسته‌ترین امپراتوری‌های ایران به‌شمار می‌رود و یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران است که نقش بسزایی در گردشگری ایران دارد. این شهر طیف گسترده‌ای از سوغاتی‌های خوشمزه شیراز را ارائه می‌دهد، بنابراین راه‌های مختلفی برای بردن قطعه‌ای از این شهر شگفت‌انگیز به خانه وجود دارد.

البته بسیاری از سوغات و صنایع دستی شیراز فقط در این شهر خاص موجود نیست. در شهرهای دیگر ایران نیز می توانید آنها را تهیه کنید. در اینجا چند هدایای خوشمزه و دست ساز از شیراز و استان فارس وجود دارد که می توانید تا زمانی که آنجا هستید برای دوستان و خانواده تهیه کنید.

شیراز مقصدی محبوب برای بسیاری از گردشگران و مسافران به خصوص در ایام نوروز (اردیبهشت) است و خرید سوغاتی یکی از مهم ترین بخش های سفر به شیراز است.

این شهر معروف سوغاتی های غذایی متنوع و جذابی دارد. در نتیجه گزینه های زیادی برای خرید سوغاتی از شیراز وجود دارد. به عنوان یک مسافر باید بدانید طعم شیرینی های سنتی شیراز شگفت انگیز است و آثار هنری که در بازارها می بینید فوق العاده است.

البته بسیاری از این سوغاتی ها تنها به شیراز محدود نمی شود و ممکن است در شهرهای دیگر ایران نیز آن ها را پیدا کنید. 

سوغاتی های خوب شیراز ایران کدامند؟ در شیراز نیز مانند سایر شهرها، سوغاتی ها به دو دسته عمده خوراکی ها و صنایع دستی تقسیم می شوند. غذاها معمولاً شامل شیرینی‌های سنتی و نان‌های محلی است و صنایع دستی از محصولات هنری زیبا و ارزشمندی است که استادان شیرازی از دیرباز آن را درست می‌کنند.

بیایید نگاهی به سوغات شیراز بیندازیم و انتخاب های بی نظیری که برای خرید در این شهر مهم گردشگری ایران دارید را در نظر بگیرید.

سوغاتی های خوراکی شیراز

شیراز نه تنها به خاطر صنایع دستی‌اش معروف است، بلکه به خاطر طیف لذیذ غذاهای محلی‌اش که سوغاتی‌های عالی را می‌سازد، شهرت دارد. در اینجا مواردی وجود دارد که باید امتحان کنید:

فالوده شیرازی

فالوده شیرازی یکی از دسرهای معروف و محبوب ایرانی است که به ویژه در شهر شیراز تهیه و سرو می‌شود. این دسر خوشمزه معمولاً با استفاده از رشته‌های نازک نشاسته بصورت منجمد تهیه می‌شود و به همراه شربت، مخلوطی از گلاب، آبلیمو، و شکر به عنوان شیرین‌کننده سرو می‌گردد.

سوغاتی های غیرخوراکی شیراز

شیراز که به عنوان قلب فرهنگی ایران شهرت دارد، گنجینه ای از صنایع دستی سنتی و سوغاتی های بی نظیر است. این شهر تاریخی فقط در مورد میراث های شاعرانه و باغ های زیبا نیست. این یک مرکز پر جنب و جوش است که در آن صنایع دستی چند صد ساله در آن زنده می شود.

با قدم زدن در بازارهای پر جنب و جوش شیراز، بازدیدکنندگان در دنیایی از منسوجات رنگارنگ، منبت کاری های نفیس چوبی، فرش های پیچیده و هنر میناکاری دقیق غوطه ور می شوند.

هر یک از این اقلام چیزی بیش از یک سوغات است. آنها قطعه ای از فرهنگ و تاریخ ایرانی هستند.شیراز تاریخی طولانی دارد که به گذشته‌های باستانی بازمی‌گردد و به دلیل اقوام مختلف که شیراز را خانه می‌نامند، این شهر دارای انواع صنایع دستی زیبا است که امروزه می‌توان آنها را به عنوان هدیه خریداری کرد.

یکی از شهرهای شاخص ایران برای صنایع دستی، شیراز است. صنعتگران با استعداد محلی به عنوان سوغات و صنایع دستی شیراز، جذاب ترین آثار هنری را تولید می کنند. طبیعتاً بسیاری از این زیورآلات و صنایع دستی ایرانی مختص شیراز نیستند. در اینجا چند نمونه از صنایع دستی محلی شیراز که می توانید به عنوان یادگاری از تعطیلات خود خریداری کنید، آورده شده است.

پیشینه تاریخی صنایع دستی شیراز

صنایع دستی شیراز عمیقاً در تاریخ غنی این شهر و ملیله‌های گسترده‌تر فرهنگ ایرانی ریشه دارد. برای قرن‌ها، شیراز نقطه کانونی برتری هنری بوده است و صنعتگرانش مهارت‌هایی را به ارث می‌برند و به کمال می‌رسانند.

موقعیت استراتژیک شهر در مسیرهای تجاری باستانی کمک قابل توجهی به تکامل و تنوع صنایع دستی آن کرده است. تأثیرات دوره های مختلف تاریخ ایران در طرح ها، فنون و مصالح به کار رفته مشهود است. از نقوش پیچیده عصر صفوی گرفته تا نقوش جسورانه دوره قاجار، هر صنایع دستی فصلی منحصر به فرد از تاریخ ایران را منعکس می کند.

این صنایع دستی سنتی فقط بیان هنری نیستند. آنها روایات تاریخی هستند که با دست استادکاران بافته، تراشیده و نقاشی شده اند. درک این بافت تاریخی، تجربه خرید و قدردانی از صنایع دستی شیراز را غنی می کند و خریدار را به میراث کهن هنر و فرهنگ ایرانی پیوند می زند.

صنایع دستی و سوغاتی های محبوب

شیراز بهشت ​​کسانی است که قدردان صنایع دستی و سوغات سنتی هستند که هر کدام داستان و اهمیت خاص خود را دارند. در اینجا برخی از مواردی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است:

فرش و قالیچه ایرانی

شیراز به خاطر فرش‌های ایرانی‌اش معروف است که به دلیل طرح‌های پیچیده، کیفیت استثنایی و نقش‌های رنگی منحصربه‌فرد در سراسر جهان شناخته شده است. این فرش‌ها که از پشم یا ابریشم مرغوب ساخته شده‌اند، اغلب دارای نقوش سنتی هستند که نمادی از فرهنگ و تاریخ ایرانی است.

خاتم کاری

یکی از زیباترین و ظریف ترین صنایع دستی سوغات شیراز خاتمکاری است. این هنر منحصر به فرد با چیدمان منظم قطعات چوب در کنار هم ایجاد می شود. با استفاده از خاتم کاری می توان ظروف زیبایی از قبیل قلمدان، جعبه دستمال کاغذی، جعبه تزئینی، گلدان، جا قاشق و چنگال و… ساخت که قدمت این سوغاتی های شیراز به دوران صفویه می رسد.

هنر تزیین سطوح با نقوش پیچیده از قطعات ریز چوب، استخوان و فلز است. قطعات خاتمکاری، از جعبه جواهرات گرفته تا قاب عکس، به دلیل دقت و جزئیات معروف هستند که نشان دهنده یک سنت چند صد ساله است.

مینا کاری

میناکاری هنر نقاشی روی فلزاتی مانند مس، طلا، نقره، آلومینیوم، فولاد و برنز است که قدمتی پنج هزار ساله در ایران دارد. این هنر در دوران صفویه به اوج زیبایی و پیشرفت خود رسید. امروزه میناکاری بیشتر روی ظروف مسی انجام می شود.

ظروف میناکاری شده یکی از سوغاتی های محبوب شیراز است.. این کاردستی در اشیاء مختلف مانند گلدان، بشقاب و جواهرات قابل مشاهده است و رنگ های زنده و طرح های پیچیده را به نمایش می گذارد.

ترمه دوزی

 ترمه پارچه دستباف فاخری است که از پشم و ابریشم تهیه می شود. ترمه که به‌خاطر نقش‌های پیچیده و رنگ‌های غنی‌اش معروف است، در ساخت رومیزی، روتختی و روسری استفاده می‌شود.

فیروزه کوبی

این کار شامل منبت کاری قطعات کوچک سنگ فیروزه بر روی ظروف، جواهرات یا اشیاء تزئینی است که تضادی خیره کننده در زمینه های تیره ایجاد می کند.

منبت روی چوب

شیراز به خاطر منبت کاری خود نیز شهرت دارد، جایی که صنعتگران طرح های زیبایی بر روی اشیاء چوبی مختلف از جمله مبلمان و تابلوهای تزئینی ایجاد می کنند.

منبت کاری یکی از زیباترین صنایع دستی روی چوب است. حکاکی هنر کنده کاری روی چوب است. می توانید انواع محصولات حکاکی شده مانند سوغات شیراز را به عنوان هدیه برای خانواده یا دوستان خود خریداری کنید.

نوعی هنر از دوران ساسانیان منبت کاری نام دارد که معمولاً به منبت کاری ایرانی (قرن سوم تا هفتم هجری) معروف است. یکی از نفیس ترین صنایع چوبی منبت کاری است. در واقع، حکاکی فقط کنده کاری روی چوب است.

یکی از ظریف ترین صنایع دستی ایرانی، منبت کاری است که هنر و لذت هنرمندان را در هم آمیخته و کالاهای با ارزشی را از مصالح ارزان و اولیه تولید می کند. هنرمندان از چند چکش و قلم فلزی برای حکاکی طرح های خود روی چوب استفاده می کنند که شامل خطوط کوفی، گل، ختایی، نقوش اسلاوی و مرغ می شود.

سرامیک و سفال

سرامیک‌ها و سفال‌های سنتی ایرانی شیراز اغلب دارای طرح‌های ظریفی هستند و گواهی بر سابقه طولانی این شهر در هنر سرامیک هستند. سفالگری هنر بسیار قدیمی است و قبل از تولید شیشه، سفال رایج ترین ظرف مردم بوده است.

قدیمی ترین سفال ها مربوط به اوایل هزاره قبل از میلاد است و در فلات مرکزی ایران و مناطق کوهستانی زاگرس یافت شده است.

ظروف سفالی سوغاتی بسیاری از شهرهای ایران و نه تنها شیراز است. سفال میبد، سفال لالجین همدان، سفال کلپورگان، سفال تبریز و سفال اصفهان هر کدام زیبایی خاص خود را دارند. سفالگری در میان زنان روستاهای شیراز رایج است.

بدون استفاده از چرخ های سفالی به روش سنتی گلدان ها و کوزه های بزرگ می سازند. ظروف سرامیکی رنگارنگ یکی دیگر از سوغات شیراز است که با استفاده از خشت و لعاب تهیه می شود.

فلزکاری

صنایع دستی پیچیده فلزی از جمله ظروف مسی و برنجی حکاکی شده نیز رایج است و اغلب برای ساخت گلدان، بشقاب و سماور سنتی ایرانی استفاده می شود.

جواک کاری

هنر جواک کاری مانند خاتم کاری است با این تفاوت که در کارهای جواک فقط از چوب استفاده می شود اما در منبت کاری از استخوان و فلز استفاده می شود. ظروف و زیورآلات هنری با استفاده از جواک کاری ساخته می شود.

حکاکی (قلمزنی)

قلم زنی هنر حکاکی روی فلزات است و یکی از جذاب ترین هنرها و صنایع دستی ایرانی به شمار می رود. هنرمندان قلمزنی شیرازی از تصاویر شاهنامه، تخت جمشید، گل و پرندگان استفاده می کنند و محصولاتی در سطح جهانی تولید می کنند.

سبک شیرازی قلمزنی به دوران ساسانیان، هخامنشیان و سکاها برمی گردد. قلم زنی شیراز معمولاً بر روی نقره حکاکی می شود و بیشتر به صورت قاب عکس، گلدان و قندان ارائه می شود.

نقره ساز شیراز

هنر نقره‌کاری یکی از صنایع دستی فلزکاری سنتی ایران است که قدمت آن به هفت هزار سال پیش می‌رسد. در ایران سه سبک نقره‌کوبی وجود دارد. سبک شیراز که از تصاویر تخت جمشید، گل ها و پرندگان بر روی اشیای نقره ای استفاده شده است، سبک تبریز و سبک اصفهان. وقتی در بازارهای شیراز قدم می زنید، اشیای نقره ای توجه شما را به خود جلب می کند که می توانید آنها را به عنوان سوغاتی شیراز خریداری کنید.

شیشه کاری شیراز

شیشه سازی هنری است که از قدیم الایام در نقاط مختلف ایران رواج داشته است. به گفته باستان شناسان، اولین نمونه های هنر شیشه گری ایرانی در شوش یافت شد که بعدها به اصفهان و شیراز نیز راه یافت.

در هنر شیشه سازی هنرمند به شیشه شکل می دهد و آن را به محصولی زیبا و کاربردی تبدیل می کند. محصولات شیشه ای اغلب شامل فواره ها، گلدان ها، حیوانات، میوه ها و لیوان ها و بشقاب های تزئینی هستند. در حال حاضر علاوه بر شیراز، محصولات شیشه دم همدان نیز طرفداران زیادی دارد.

مجسمه های سنگی شیراز

یکی از ابتکارات هنرمند شیرازی ساخت مجسمه سنگی با طرح تخت جمشید، آرامگاه کوروش و سربازان هخامنشی است.

آینه کاری-سوغات شیراز

آینه کاری با برش و کنار هم قرار دادن قطعات آینه و ایجاد طرح و نقش ایجاد می شود. آینه کاری شیراز به دلیل کیفیت بالا یکی از سوغاتی های محبوب شیراز است. اگر در شیراز به گردشگری مشغول هستید، حتما آینه کاری های نارنجستان قوام و خانه زینت الملک را با دقت بیشتری تماشا کنید.

کاشی هفت رنگ-سوغات شیراز

کاشی کاری هفت رنگ در بیشتر بناهای تاریخی و مساجد شیراز به چشم می خورد. در این هنر از کاشی های لعابدار با رنگ های لاجوردی، سفید، سیاه، قرمز، فیروزه ای، زرد و حنایی استفاده می شود.

این کاشی را می توانید در بازارهای این شهر تهیه کنید و در نمای منزل خود از آن استفاده کنید. این آثار با گل و بلبل، آیات قرآن، نقوش و نقش طراحی شده اند.

گلیم-سوغات شیراز

قالی بافی یکی از هنرهای اصیل روستاییان شیراز است که قدمت آن به دوران اشکانیان می رسد. هنری است که از تخیل زنان روستایی شکل گرفته و یکی از مهم ترین صنایع دستی شیراز است. پشت طرح هر فرش یک داستان واقعی نهفته است.

قالیچه ها بیشتر از ابریشم، پشم گوسفند و موی بز ساخته می شوند و به عنوان زیرانداز، کف پوش، روتختی و قالیچه استفاده می شوند. با خرید این سوغاتی های زیبا می توانید به رونق صنایع دستی در روستاها کمک کنید.

جاجیم ایرانی

جاجیم کار دست زنان عشایری است و معمولاً برای قالی، کیف، کفش و روکش صندلی استفاده می شود. تفاوت جاجیم با گلیم در این است که گلیم فرشی دستبافت با تار و پود و نوعی فرش سبک است اما جاجیم بافتی دستبافت دولایه و ضخیم است.

فرش گبه-سوغات شیراز

گبه نوعی فرش دستبافت با بافت درشت است که توسط عشایر شیراز بافته می شود. فرش گبه با الیاف پنبه و پشم در اندازه ها و طرح های مختلف بافته می شود. در گبه بافی از طرح های نارنگی، ستاره، گل و حیوانات استفاده می شود. معمولا قالیچه ها نسبت به سایر فرش ها کوچکتر هستند.

تشک بوریا-سوغات شیراز

بوریا شامل زیراندازها و پوشش هایی است که با برگ خرما و نیزار مرداب ساخته شده است. تشک ها و سازه های بوریا معمولا بین شش تا هشت متر بافته می شوند. بوریا بافی یکی از سخت ترین و پر زحمت ترین هنرهاست که یافتن نی سختی آن را چند برابر می کند. مورخان، بوریه بافی را صنعتی قدیمی تر از پارچه بافی می دانند.

گیوه-سوغات شیراز

گیوه نوعی دمپایی تابستانی سبک و بادوام است که برای پیاده روی های طولانی مناسب است. برخی آمارها حکایت از صادرات چند میلیون دلاری گیوه دارد. تولید گیوه در استان فارس ایران قدمتی طولانی دارد و سابقه آن به 3000 سال قبل می رسد. گیوه یک جفت کفش سبک و محکم است که شبیه اسپادریل است. در گذشته کشاورزان و روستاها بیشتر آن را می پوشیدند.

ویژگی های آن بسیار متمایز است. به عنوان مثال، برای مکان های خشک و تپه ای ایده آل است زیرا بسیار سبک است و تعریق پا را کاهش می دهد. فقط یک پا دارد. نه چپ و نه راست فرقی با هم ندارند.

این ویژگی ها کفش را به محصولی متمایز تبدیل کرده و به آن محبوبیت جهانی بخشیده است. با توجه به اینکه گیوه دارای منافذ ریز است، معمولاً از چرم، نخ فرش و سایر مواد خام تولید می شود. این کفش ها اغلب سفید هستند، اگرچه در رنگ های قرمز، آبی، نارنجی و مشکی نیز موجود هستند.

نمد

نمد زیراندازی است که از پشم گوسفند درست می شود و بسیار سبک و قابل حمل است. نمدکاری کاری طاقت فرسا، سخت و زمان بر است که با مالیدن مداوم پشم به زمین و به کمک دست و پا انجام می شود. نمد باید کمی ورز داده شود تا شکل بگیرد. علاوه بر زیرانداز، محصولات دیگری مانند کلاه، تاپ، دمپایی، جلیقه و مانتو را نیز می توان با نمد تهیه کرد.

یکی از سخت‌ترین کارهایی که صنعتگران شیرازی انجام می‌دهند، نمدبافی است. ساختن نمد که از موی شتر، بز یا گوسفند درست می‌شود، به زمان طولانی نیاز دارد. این زیرلایه ها به دلیل نداشتن تار و پشمی بودن آنها زمان زیادی می برد تا نمد از آنها ایجاد شود. یکی از ارزشمندترین آثار هنری که می توانید خریداری کنید، این سوغات شیراز است.

پارچه های رنگارنگ (سوغات شیراز)

یکی از سوغاتی های زیبای شیراز پارچه های رنگارنگ، زنده و شادی است که توسط عشایر بافته می شود و هر بیننده و گردشگری را مجذوب خود می کند. از این پارچه ها برای دوخت لباس های محلی شیرازی استف

مینیاتور ایرانی

مینیاتور به نقاشی هایی گفته می شود که تمام جزئیات یک تصویر طبیعی در یک قاب کوچک کشیده شده است. نقاشان هنرمند شیرازی با استفاده از این سبک و با استفاده از طرح های لزج، ترنج، گل و مرغ، تابلوهای بی نظیری خلق کرده اند. نمونه هایی از این هنر را در مساجد، بقاع متبرکه و باغ های قدیمی شهر خواهید دید. برخی از هتل ها نیز با این سبک نقاشی تزئین شده اند.

مینای شیشه ای

تزئینات فلزی با استفاده از رنگدانه های رنگارنگ به مینای شیشه ای (مینا کاری) معروف است. این روزها از این تکنیک برای تزیین اکثر اجسام مسی استفاده می شود.

در حقیقت میناکاری تکنیک استفاده از اکسیدهای فلزی است که در هنگام گرم شدن تمایل به تغییر رنگ دارند برای تزئین ابزار و وسایل فلزی. برای تولید هنر آزمایشگاهی میناکاری از آتش، حکاکی و طراحی استفاده می شود. هر فلز رنگ منحصر به فردی تولید می کند. این هنر از 5000 سال پیش وجود داشته است و دوران صفویه در ایران زمانی در اوج خود بوده است (دوران سلسله).

هنگام گشت و گذار در بازارهای شیراز، چشم هر بیننده ای به اقلام و بشقاب های نقره جلب می شود. ممکن است انواع مختلفی از ظروف سفالی، آب نبات، فنجان و سایر ظروف و اقلام را به عنوان سوغات شیراز تهیه کنید. نقره یکی از شاخه های متالورژی است و صنعتگران شیرازی این محصولات را با ذوق و دقت قابل توجهی تولید می کنند.

دمیدن شیشه

در بسیاری از مناطق جهان، مهارت شیشه‌سازی سنتی یا دمیدن شیشه هنوز به طور گسترده انجام می‌شود. شیشه از مخلوط سیلیکات قلیایی و ذوب آن در کوره ایجاد می شود. با استفاده از قالب، مشعل دمنده و یا با دست، مواد مذاب شکل می گیرند.

در ایران این روش ساخت ظروف شیشه ای سابقه ای طولانی دارد. هنوز هم می توانید بقایای عینک های قدیمی را در موزه ها پیدا کنید.

نتیجه گیری

در ایران سوغات شیراز پرطرفدارترین اقلامی است که گردشگران خریداری می کنند. شیراز پایتخت فرهنگی و شعری ایران است که قدمت آن به دوران پارینه سنگی می رسد.

بله، شیراز علاوه بر مکان‌های تاریخی، خانه‌های بزرگ، مقبره‌های غنایی و غذاهای شگفت‌انگیز، میزبان سوغاتی‌های فریبنده است. پس چمدان هایتان را بردارید و به شیراز سفر کنید تا با سوغاتی های ساخته شده در این شهر خیره کننده، گرسنگی خود را برای صنایع دستی خلاقانه یا طعم شیرین خود برطرف کنید.